Eneèkoa eyıts’ǫ Edà

Tłı̨chǫ eneèkoa ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ edeɂelà dı gots’ǫ tàèhsı. Tı nàadaà-le k’e naat’ò, t’oò tenayeechı, texàyeechı, ı̨dè dǫzıa yagı̀zeh eyıts’ǫ tłı̨ geeghoò hǫt’e goèhkw’o.

Dǫ nàgedèe k’è asagodıı̀-le agodaade, whaà-le-t’ıı̀ ekǫ gots’ǫ wegha asagodıı̀-le agòdzà. Dıı hagǫ̀ht’e dè eneèkòa wegha hǫǫzı̨. Ɂehgwaà hołèe k’e agǫ̀ht’e, dzęnı̀ı̨hwhà agǫ̀ht’e, ası̀ıgòò hołèe gha hòɂǫǫ, k’òòt’ıı̀ mı̨̀, eyıts’ǫ k’ıelà wegòò hołèe lanıı.

Eneèkoa k’ıt’ıı̀ nıwǫ eyıts’ǫ dechı̨ gokwı̨hchı̨ı̨̀ eyıts’ǫ t’oò hołèe gha. Edı̨ı̨̀ nezı̨ı̨ gǫ̀hłı̨ yek’èezǫ. Dıa k’e hanıı gǫ̀hłı̨. Ekı̀ats’ǫǫ̀ ekǫ noedà ı̨lè. Dıa ts’ǫ̀ nı̀ı̨ɂe, edı̨ı̨̀ goghoo tı ts’ǫ̀ nàhòaɂòo sı̀ı ekǫ ts’ǫ̀ k’et’ò. Edets’ǫ elà kw’ıhchı̨ı̨̀ weɂı̨ı̨̀ ts’ǫ̀ nèyı̨ı̨hsı, tı k’e gots’ǫ weɂelà wègoat’ı̨ ha-le t’à. Eyı̀ı tł’axǫǫ̀ gokwı̨ą elà yı̀ı gots’ǫ xàachı̀, asagodıı̀-le dechı̨nı k’eda.

Lacynda Mıgwı̀ Eneèkoa eyıts’ǫ Edà wegodıı̀ nı̨htł’ètı̀ t’à wenı̨htł’èı̀chı̀ı yı̨ı̨tł’è
Nı̨htł’èı̀chı̀ı Atł’èe: Lacynda Mıgwı̀

Whaà-le-t’ıı̀ k’ı nàhzah gǫ nı̀ı̀tła. ɂı̨łı̨ı̨̀ nàwo ts’ı ta k’eet’ı̨̀, eyıtł’axǫǫ̀ ı̨łè yı̨̀ı̨̀hchı̀, wılà la k’èhozǫǫ t’à yek’e eghàladaà. Gokwı̨ t’à k’ı k’e got’à eyıtł’xǫǫ̀ ts’èwhı̨ı̨̀ ts’ı k’e edzıyehdlà. Hanı̀ ts’èwhı̨ı̨̀ eghàlada, asagodıı̀-le, hanı̀kò wekwı̀ yı̀ı whaèhdǫǫ̀ shı̨ı̨̀ t’à ejı̨. Hat’ı̨ı̨̀ eghàlada nı̀ı̀tła-le, wegà k’ı degoo łǫ łeka dawhela ts’ǫ̀ hat’ı̨. Eyı̀ıgà elà ts’ǫ̀ yeèwa. K’ı nedà nıı̀le hanı̀kò sıı̀ deɂǫ̀ǫ̀ łǫ ayı̨̀ı̨̀là t’à nàkeè yehàtła hǫt’e. Edeɂelà yı̀ı yı̨ı̨wa tł’axǫǫ̀ ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ elà yı̀etła gà hotıı̀ ts’èwhı̨ı̨̀ kw’ıhchı̨ı̨̀ wexa dèɂè.

Tı k’e nàgoedaà-le, ekı̀ı edja lanı̀. Ts’èwhı̨ı̨̀ naat’ò, sıı̀ ts’èwhı̨ naat’òo t’à wet’oò t’à tı ka nàgoedaà-le. Eneèkoa hòtł’ò eghàlada t’à wekw’ı̨lıı̀ yaàzea wegha eya. Hanı̀kò hotıı̀ ts’èwhı̨ı̨̀ naet’òo t’à dǫ nàgedèe ts’ǫ̀ ı̨whąą̀ elà t’à ekǫ adzà. Whaà-le-t’ıı̀ tabàa k’e ets’agoòɂàa gà dǫ nàgedèe k’e wegoat’ı̨ı̨̀-le ts’ǫ̀ nıwà-lea adzà. Hǫtsah sıı̀ ładı̨ı̨̀ dexèedı̀ adzà. Tı k’e sıı̀ nàgoedaà-le yaɂı̨ whı̀le. Wegha sıı̀ nàgoekw’ǫǫ̀-le. Dǫ nàgedèek’e sı nagoekw’ǫǫ̀-le, tłı̨ kò deghoò-le. Dǫzı̀a yagı̀zeè-le. Behk’ò kò dedıı̀-le. Įk’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ edet’oò ı̨doò ayı̨̀ı̨̀whǫ eyıts’ǫ elà ets’agòɂàa wemoò ts’ǫ̀ naeɂòo ayı̨̀ı̨̀là. Wenı̨kw’ǫǫ̀ deek’àà ladzà Ası̀ı ghàı̨dà ts’àèyeh t’à wenıkw’ǫǫ̀ kw’eèɂa ladzà.

Dǫ nàgedèe k’e gots’ǫ elà nechàa nàke dıı̀k’ǫ̀ą tegeèhsı wègoat’ı̨. Elà ı̨lè dè dǫzı̀ı taànǫ weyı̀ekw’e, eyıts’ǫ Edà agı̨ı̨t’e. Edà ı̨łè dechı̨ k’e ası̀ı ı̨doò yàıtǫ̀ yaɂı̨. Ts’èko wekwı̀ghàà nedèe hǫt’e nǫǫ̀. Dǫkwı̀whò hǫt’e.

Hǫtsah ets’ezeè hǫt’e. Edà nàgèhzı̨̀. Edà wohdaa kwık’ıı̀ ı̨doò agı̨ı̨là. Dǫ ı̨łè k’achı̨ whezeh. Eyı̀ı edà elà yı̀ı nàwo, t’oò ı̨doò daèchı̀ gà hotł’ò tı nàı̨htł’ı. Edà hazǫǫ̀ nàgeèhdlò.

Įk’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ sıı̀ dèhyeh t’à wets’ehłı̨. Edà eławets’èhwhı ha gedı. Hanı̀kò kwık’ıı t’àget’ı̨ ha-le. Dǫ ı̨łàet’e zǫ at’ı̨. T’oò t’à eławets’ehwhı ha. Edà ełagehwhı gà wekwı̀whò negıı̀chı ha. Eneèkoa, elà ets’ayechı gha t’oò t’à hòtł’ò et’oò.

Edà ededı̨ı̨ sı hagedzà goaɂı̨. Edà taànǫ elà ı̨łè t’àget’ı̨ı̨ sı̀ı hazǫǫ̀ eget’oò. Edà ek’ètaànǫ eneèkoa ı̨łè ełagehwhı ha hogeèhdzà. Eneèkoa wegǫ̀ǫ̀ eyah t’oò t’à hòtł’ò et’ı̀ı t’à. Wını̀ yı̀ı dǫ nàgedèe k’e wègoat’ı̨, Ewò nı̨hbàa nàwheɂa. Wha k’e ɂehgwo dawhela wègoat’ı̨. Dǫzı̀ı elà gehtsı̨. Ts’èko babı̀a k’egege xè tı ghǫgele wègoat’ı̨. Chekoa nàgogeze. Wets’èkeè nı̨hbàa yı̀ı dedı̀ı nàke sa ełaı̨hwho gots’ǫ wewò xaɂehdze wègoat’ı̨. Wekwı dahbo yı̀ı whetı̨ wègoat’ı̨.

Eyıtł’axǫǫ̀ kwık’ıı̀ t’à ezhıı lagodı. Dǫ ezeè hǫt’e goèhkw’ǫ. Wets’ǫ dǫ hodàgetł’ı̀ı ghàeda. Beh k’e saı̨dee edoò t’à dek’oo wègoat’ı̨.

Wetsı̨̀t’a gots’ǫ Edà nàgedlò hǫt’e. Elà nechàa wets’ǫ̀ gǫwà-le adaade. Eneèkoa ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ wedzeè t’à wek’èts’a agòdzà. Edà ts’ǫ̀ wek’èts’a, wets’ǫ dǫ ełagogı̨̀ı̨hdèe t’à. Wets’ǫ̀ ı̨nı̀ ts’ò wek’èts’a xàı̨tsè. Įnı̀ sı wek’èts’a agodzà.

Elà kǫ̀naı̀tł’ıı̨ lanı̀ wexè nagoèhdǫ. Edà elà nàgeda-le lanı̀ ı̨dè nègı̨ı̨tł’ıı lagedzà. Hanı̀kò gots’àxàı̨tła wegha hòt’a-le. Įk’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ denahk’e k’ehoɂa ha. Įnı̀ wek’èts’aa gǫǫzǫǫ̀ k’ehoɂaà adzà. Įk’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ weɂı̨k’ǫǫ̀ Edà xè nàgozeè adzà. Goghǫ yahoɂà ha.

Tłı̨chǫ dǫǫ̀ weɂelà dek’aɂı̨̀ naakò ayı̨̀ı̨̀là. Edà hòtł’ò nagıat’ò, wets’ǫ̀ nıwà-le agedaade t’à. Eneèkoa ts’ǫ̀ sıı̀ gǫwà-le agòdzà t’à dagechı ha gı̨ı̨wǫ là weɂelà goxa naèht’o ladzà t’à k’ahdzǫ wègoèht’ı̨. Hanı̀kò ı̨kǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ ats’ǫǫ̀ Edà gınadą̀ą wegoat’ı̨. k’egeezo ghǫ naget’è agole nıı̀le.

Įdaà ts’ǫ̀ k’egohɂı̨ lat’ı̨. Įdaà, ıdaà tı te ts’ǫ̀ k’egohɂı̨. Ɂı̨hk’è dı wenı ts’ǫ̀ nòoghòo k’et’ò; wegoèt’ı̨̀-le eyits’ǫ eładı̨ı̨̀ ts’ǫ̀ wènagoèht’ı̨̀. Dıı hanı̀ Edà k’adawo t’à Edà k’èdaà gık’èts’a agot’ı̨. Dagechı gha gını̀ nàtsoo.

Eneèkoa dı nedèe nàke wege tł’à ts’ǫ̀ k’egoehɂı̨. Weɂelà tł’à wete nıı̀t’oo, tagǫhwhà-lea yı̀ı nı̀ı̀tła, ekǫ deh xèhoıwı. Edà, elà nıı̀chı̀ gıaɂı̨, ı̨ghà hote èhtła, eyıtł’axǫǫ̀ deh ets’agoòɂàa wemǫǫ̀ wenawhı̀le. Edà sıı̀ ı̨whąą̀ elà hote geèwa t’à k’atsı̨ tı ghǫ nègı̨ı̨de ekò tanı ts’ǫ̀ dǫ det’àgıı̀tà eyıts’ǫ deh k’e tegı̨ı̨tł’ı.

Deh k’è tıa whetǫ ts’ǫ̀ degeezı̀, ekǫ t’a eneèkoa godanaèhɂı̨ nǫǫ̀. Eyıtł’axǫǫ̀ eyı̀ı Tłı̨chǫ tı wete ası̀ı nawhet’ıı ladzà, dıa whela wemǫǫ̀ ts’ǫ̀ wenawhı̀le eyıts’ǫ deh yı̀ı ts’ǫ̀ anadzà. Edà denahk’e hòtł’ò eget’oò, deh k’è ets’agòɂàa dè dǫ ełagehwhı ha zǫ ghǫnànıgedè.

Deh nàtsoo ts’ǫ̀ eneèkoa k’è agedzà, wets’ǫ elà nechà-lea t’à wenı ts’eeɂè gha nàhotı̀-le, hanı̀kò Edà gıts’ǫ elà sıı̀ nechàa t’à dets’akw’o lat’ı̨, eyıts’ǫ ɂı̨hk’è gıxè hǫtsa nı̀ı̀tła. Eneèkoa tınıı̀lı̨ı̨ ets’èɂǫ̀ǫneè gots’edı̀ lanı̀ naat’ò. Įdaà, ı̨daà geedè, nàgotła, nágotła, ı̨daà, ı̨daà geeɂè.

Hote nedèe wete ts’ǫ̀ eneèkoa degeèzı̀, ı̨daà tı̨mogedèe gonakweè gogeèhɂà, dagechı ha t’à, hanı̀kò k’achı̨ ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ dǫǫ̀ tı k’e wègoat’ı̨ ası̀ı wıızı̀ı ts’ǫnıɂà-le yenaat’ò. Įdat’à kachı̨ gıaɂı̨ ekò dı nechàa wemǫǫ̀, deh k’è wègoèht’ı̨̀-le. Edà gık’ède dı wemǫǫ̀ ets’ageède là elà nı̀ı̀tła gıaɂı̨.

Eneèkoa elà yı̀ı ı̨zhıı̀ dètsǫhtı̨, sıı̀ nènıtsǫ. Edà ı̨whąą̀ ı̨daà geeɂe. wets’ǫ̀ gǫwà-lea nègı̨ı̨de. Elà dakwe yı̀ı gots’ǫ dǫ t’oò daı̀chı̀. Eneèkoa naehtł’ı̀ ha ts’atà nı̀ı̀tła. Edà gıɂelà wets’ǫ̀ ı̨łàà eget’oò whıle. Edà t’oò t’a tı k’e nàı̨htł’ah!

Eneèkoa ekòet’ıı̀ edeɂelà ets’èɂǫ̀ ayı̨̀ı̨̀là, dehtsoa nııɂàa yı̀ı tetła. Edà gıɂelà nàtła wexa negı̨ı̨̀de, elà nı̀ı̀tła agele ha dı̀ı̀. Hòtł’ò yagı̀zeh, elà nechàa nàke nàtła wexa geède, nàı̨lı̨ı̨ dakwełǫ̀ǫ̀ wete gı̨ı̨tł’ı. Edà, ı̨zhıı̀ tı yı̀ı nıwà hodàgoòɂàa ts’ǫ̀ hawe gıaɂı̨.

Elà dakwełǫ̀ǫ̀ wetagoı̨tł’ı, dǫ deh nàtsoo yı̀ı gı̨ı̨tł’ı. Elà nàke t’à nàı̨lı̨ı̨ te deèwò, ı̨doò ets’adeèwò, Edà ı̨zhıı̀ sı̨laènǫ gokè ts’ǫ̀ tı degoo k’eɂehtòo wenıts’ǫ̀ nıgı̨ı̨̀tł’ı. Eneèkoa ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ yazea sǫnıwǫ wını̀ k’e wègot’ı̨ xè ı̨doò nàı̨lı̨ı̨ daka ts’ǫ̀ dekıı̀tła.

Nàı̨lı̨ı̨ nechàa wegodoo Edà nàke deghaa ts’ǫ̀ kwe yàgıtǫ̀ ha nàhoowo. Hanı̀kǫ gılakw’ǫǫ̀ k’edzoo t’à nàı̨lı̨ı̨ wete gı̨ı̨tł’ı. Yagı̀zeh t’à eneèkoa wets’ehłı̨. Įzhıı̀ hodàgoòɂàa ts’ǫ̀ k’eet’ı̨̨̀ı̨ là Edà gıgoòt’ı̨̀-le, nàı̨lı̨ı̨ zǫ welǫ gòɂǫ-le ts’ǫ̀ tı hodàetł’òo t’à hòtł’ò nàwookw’ǫ. Eneèkoa ı̨k’ǫǫ̀-elı̨ı̨ tı whetǫǫ dıı̀ Lac La Martre wèts’edıı ts’ǫ̀ ek’èt’à naeht’ò, Eyı̀ı dı wek’e dǫ ełaı̨dèe sı̀ı Dǫkw’ǫǫ̀ Dı haàyeh wek’èhodzǫ, hanı̀-le-dè Dǫ Wekw’ǫǫ̀ Dı.

Ekò eyı̀ı Edàa sı̀ı dıı̀ Nàı̨lı̨ı̨ wetł’a kweyı̀ı gòɂǫǫ yı̀ı ı̨łaà geeda ts’edı.